Дереккөз: www.kz.energo.gov.kz
Баспаcөз хабарламасы
ҚР Энергетика министрлігінің Мемлекеттік әлеуметтік тапсырысының аясында «Экосфера» ҮЕҰ үш жыл ішінде (2015-2017 жж.) «Қазақстан Республикасы тұрғындарының арасында негізсіз «радиомазасыздықтың» деңгейін төмендету бойынша іс-шаралар жүргізу» жобасын жүзеге асырды.
Жоба үш негізгі міндеттерді шешуге бағытталған:
1. Жұртшылық пен халықты радиациялық қауіптің шынайы деңгейі туралы ақпараттандыру;
2. Салауатты өмір салтын насихаттау саласындағы мүдделі тараптардың әлеуетін арттыру;
3. Білім беру, медициналық мекемелер, мемлекеттік, үкіметтік емес, жастар ұйымдарының, журналистердің республикадағы негізсіз «радиомазасыздықтың» деңгейін төмендету сұрақтарына назарын аудару.
Жоба әлеуетті радиоактивті ластану аумақтарында өмір сүретін халық арасында жоғары негізсіз «радиомазасыздықтың» орын алуы мүмкін өңірлерде іске асырылды:
- Семей сынақ ядролық полигоны (ССЯП) аймағы (2015 ж.);
- Капустин Яр және Азгир полигондары аймағы (2016 ж.);
- «Қошқар-Ата» қалдыққоймасының ықпал ету аймағы (2017 ж.).
Жобаны орындау шеңберінде зерттеу аймағындағы халықтың денсаулығы үшін радиациялық тәуекел туралы ақпаратты (бұрын жүргізілген жұмыстар материалдары, соңғы 10 жыл ішіндегі БАҚ-тағы жарияланымдар) жинақталды.
Жүргізілген сауалнама (1300-ден астам адам қатысты) нәтижелері тұрғындардың радиация, оның деңгейін өлшеу әдістері, негізгі ықпал ету көріністері, ақпарат көздері туралы хабардар болуының төменгі деңгейін анықтауға мүмкіндік берді.
Жобада халықтың ақпараттандырылуын арттыру бойынша жұмысқа ерекше көңіл бөлінді. Әр өңірде жастар ұйымдарының, ЖОО студенттерінің, ҮЕҰ-ның, барлық мүдделі тұрғындардың қатысуымен семинарлар ұйымдастырылды.
Радиациялық қауіптілік туралы ақпараттық бейнероликтер (мемлекеттік және орыс тілдерінде) дайындалып, жергілікті телевидениеде жарияланды. Тұрғындарды радиацияның табиғатына, оның деңгейін өлшеу әдістеріне, негізгі ықпал ету көріністеріне, ақпарат көздеріне қатысты неғұрлым маңызды сұрақтарға жауап таба беретін ақпараттық буклеттер (1,5 мыңнан астам) әзірленіп, таратылды.
Жобаны жүзеге асыру халық арасында негізсіз «радиомазасыздықтың» төмендету бойынша іс-шараларды тұрақты түрде өткізу қажеттігін көрсетті. Бұл мақсаттар үшін жергілікті басқару органдарымен ағартушылық жұмысты ұйымдастыру бойынша арнайы бағдарлама әзірленді.